راهنمای کنترل مشکلات تغذیه‌ای و هیدراتاسیون در بیماران مبتلا به سرطان

راهنمای کنترل مشکلات تغذیه‌ای و هیدراتاسیون در بیماران مبتلا به سرطان

برای کنترل کم آبی چه کار می توانم انجام دهم؟

• دریافت غذایی و مایعات روزانه خود را ثبت کنید.
• به طور مکرر در طول روز آب بنوشید، بویژه مصرف مایعات یخی راحت تر و قابل تحمل تر خواهد بود.
• به یاد داشته باشید که مواد غذایی نیز حاوی آب هستند پس سعی کنید در روز از میوه ها، سبزیجات، سوپ، ژله، بستنی یخی، اسموتی ها و سایر غذاهای آبکی استفاده کنید.
• سعی کنید اگر شرایطی مانند اسهال، استفراغ، و یا تب دارید که موجب ازدست دهی بیشتر آب می شود، زودتر جهت درمان اقدام کنید.
• برای پیشگیری از ترک خوردن و دردناک شدن لب ها از روغن و یا بالم لب استفاده کنید.
• همیشه یک باکس از نوشیدنی های خنک و متنوع همراه خود داشته باشید تا در الین فرصت از آن ها استفاده کنید.
• اگر نمی توانید آب بنوشید، مکیدن تکه های یخ می تواند خشکی دهان را تسکین دهد.

برای کنترل بی اشتهایی چه کار می توانم انجام دهم؟

• وعده های غذایی خود را کم حجم انتخاب کنید ولی تعداد وعده ها را افزایش دهید(حداقل 6تا 8وعده)
• از نوشیدن مایعات با غذا خودداری کنید، یا در صورت تمایل تنها جرعه ای آب بنوشید(مگر اینکه دچار خشکی دهان و یا اختلال بلع هستید). البته فراموش نکنید که بدن خود را هیدراته نگه دارید :بهترین زمان مصرف آب در بین وعده ها می باشد.
• خوردن را برای خود به کمک دیدن تلویزیون، شنیدن موزیک موردعلاقه، همسفره ای و همراه، ظروف زیباو… دلنشین کنید.
• فعالیت بدنی خود را بالا ببرید. از چند قدم پیاده روی در روز گرفته تا یک ساعت ورزش بخصوص قبل از وعده های غذایی می تواند شما را گرسنه کند.
• اسنک ها و وعده های غذایی پرکالری و پرپروتئین در حجم کوچک تهیه و در دسترس داشته باشید.
• غذای مورد علاقه خود را در هر ساعتی از روز میل کنید. به طورمثال میل زیادی به صبحانه دارید؟ آن را در وعده شام میل کنید.
• اگر بوی غذا شما را اذیت می کند غذاها را سرد یا در دمای اتاق میل کنید
• درصورت عدم تمایل به مصرف غذا، از انواع اسموتی ها، میلک شیک ها و یا مایعات کمک بگیرید.
• اگر از طعم تلخ و فلزی قاشق و چنگال اذیت می شوید از قاشق و چنگال پلاستیکی استفاده کنید.
• همراهان بیمار نباید فشار زیاد برای خوردن به بیمار بیاورند و یا به نوعی جنگ کنند، تنها اورا تشویق و همراهی کنند.
• اگر بیمار نخواست که غذایی میل کند می توانید برای او کتاب بخوانید یا اورا ماساژ دهید و نوازش کنید.

برای کنترل خشکی دهان و یا غلیظ شدن بزاق چه کار می توانم انجام دهم؟

• مراقب بهداشت دهان و دندان خود باشید. هر دو ساعت با محلولی که پزشک به شما توصیه کرده دهان خود را بشویید.
• مرتب آّب در دهان خود غرغره کنید.
• از مصرف الکل و دخانیات پرهیز کنید.
• از مصرف غذاهای حاوی کافئین و شکر تا حد امکان خودداری کنید و یا مصرف آن ها را به حداقل برسانید.
• گازهای کوچک از غذا بزنید و خوب آن را بجوید.
• با غذاهای خود جرعه جرعه آب بنوشید تا غذا مرطوب و قابل بلع شود.
• به غذاهای خود، آب خورش، عصاره گوشت، شیر و ماست اضافه کنید تا نرم شود.
• از تکه های یخ، آبنبات های بدون قند، آدامس های بدون قند(معمولا با طعم های دارچین، نعنا، مرکبات) میل کنید.
• آب خنک در نزدیکی خود داشته باشید و جرعه جرعه بنوشید و دهانتان را بشویید.
• دهانتان را با بزاق مصنوعی آبکشی یا اسپری کنید.
• لب های خود را با روغن، وازلین و یا بالم لب مطوب نگهدارید.
• از بخور سرد در خانه بویژه شب ها استفاده کنید. از بهداشتی بودن بخور خود مطمن باشید تا رشد باکتری و قارچ ها در هوا افزایش نیابد.
• از نوشیدن یا خوردن غذاهای داغ، پرادویه، پرنمک و اسیدی(آب گوجه، آب پرتقال، آب گریپ فروت، لیمو و لیموترش) خودداری کنید.
• از مصرف آبنبات های جویدنی، گوشت های سفت، چوب شور، چیپس ، میوه و سبزیجات سفت خام خودداری کنید.
• از مصرف دهان شویه های حاوی الکل خودداری کنید.
• در صورت تایید پزشک معالجتان از مسکن و یا داروهای تسکین دهنده درد 15تا20 دقیقه قبل از خوردن غذا یا پانسمان های زخم استفاده کنید.
• از غذاهای یخ زده استفاده کنید مثل:بستنی یخی، قطعه های یخ، فالوده، ماست یخ زده، شربت، بستنی

• برای کنترل تهوع چه کار می توانم انجام دهم؟
• غذاهای که دوست دارید میل کنید و خودتان را مجبور به خوردن غداهای که احساس خوبی به آن ها ندارید نکنید. به طور مثال برخی بیماران در طول درمان از مصرف گوشت قرمز و آب گوشت ها متنفر می شوند. در این شرایط می توانید به کمک مشاور تغذیه منابع دیگر پروتئینی و یا مکمل های پروتئینی را جایگزین کنید.
• اگر تهوع در بین وعده های غذایی اتفاق می افتد سعی کنید شکم خود را خالی نگذارید و خود را طولانی مدت گرسنه نگه ندارید.
• وعده های غذایی را حذف نکنید، خالی بون معده خود می تواند تهوع شما را تشدید کند.
• در روزهای شیمی درمانی یک میان وعده کوچک قبل از شروع درمان میل کنید.
• سعی کنید زمانی که تهوع دارید غذای مورد علاقه تان را میل نکنید. زیرا بعد از اتمام تهوع شما ناخوداگاه آن حس بد را با دریافت آن غذا مربوط خواهید دانست و دیگر تمایلی به دریافت آن غذا نیز نخواهید داشت.
• سعی کنید در طول روز جرعه جرعه آب و مایعات بنوشید و از مصرف حجم زیاد به یکباره پرهیز کنید.
• مایعات خنک و شفاف مثل آب سیب، چای، نوشیدنی های زنجبیلی بهتر تحمل می شود.
• ژله و بستنی یخی هم می تواند انتخاب خوبی برای شما باشد.
• مکیدن آبنبات های سفت بخصوص با طعم لیمو و نعنا می تواند طعم بد دهان را کم کند.(اگر زخم دهان دارید مصرف آبنبات ترش می تواند درد شمارا بیشتر کند).
• مصرف نان تست شده و یا کراکر ها می تواند به شما کمک کند.
• غذای خنک و یا در دمای اتاق می تواند بو و طعم آن را کاهش دهد و تحمل آن را برای شما بیشتر کند.
• از غذاهای کم حجم با کالری بالا و راحت الحلقوم به دفعات در روز استفاده کنید، مانند: پودینگ ها و دسرها، بستنی، شربتماست و میلک شیک ها
• استفاده از روغن ها، کره، شربتها، عصاره هاو شیر می تواند به افزایش کالری غذاها کمک کند.
• از مصرف غذاهای کم چرب پرهیز کنید مگر اینگه مصرف چربی برای شما مشکل گوارشی ایجاد می کند.
• غذاهای شور و ترش گاها می تواند استفاده شود گر اینکه زخم دهان داشته باشید.
• سعی کنید حداقل یک ساعت بعد از غذا آرام و کم تحرک باشید و از دراز کشیدن به صورت افقی خودداری کنید.
• حواس خود را از طریق دیدن تلویزیون، موزیک یا برنامه موردعلاقه پرت کنید.

• برای کنترل مشکل بلع چه کار می توانم انجام دهم؟
• از غذاهای میکس شده و نرم ولی پرکالری و پرپروتئین استفاده کنید.مانند: سوپهای خامه ا، پودینگ، بستنی، ماست و میلک شیک
• از غذا یک گاز کوچک بزنید و قبل از خوردن گاز بعدی به خوبی بجوید .
• از خورش ها و غذاهای نرم استفاده کنید.
• از انواع پوره ها مانند غذای تکمیلی کودک 6ماهه استفاده کنید. چه پوره غذاها په پوره میوه و سبزی ها
• نرم کردن نان داخل شیر یا چای
• در غذاهای خود تکه های یخ بریزید
• سرد کردن غذا ها و یا یخی کردن آن ها می تواند درد را کاهش دهد، اگر با غذای یخ درد بیشتر شد آن را در دمای اتاق سرو کنید.
• تعداد وعده های غذاییتان را افزایش و حجم آن ها را کم کنید.
• داروهای خود را داخل مایعات، ژله و یا پودینگ خود حل کنید(درخصوص ایمن بودن این روش برای داروهایتان از پزشک سوال کنید).
• از مصرف الکل، غذاهای پرادویه خودداری کنید.
• مایعات نیز بسته به شدت مشکل شما می تواند ریسک آسپیره را بالا ببرد.
• از مصرف غذاهای اسیدی مثل مرکبات و نوشیدنی های گازدار پرهیز کنید.
• حین خوردن غذا کاملا صاف بنشینید و تا مدتی بعد از اتمام غذا هم به همین صورت بمانید و از دراز کشیدن پرهیز کنید.
• اگر حین غذاخوردن سرفه می کنید یا احساس درد و خفگی می کنید غذاهای خود را پوره یا نرمتر کنید و غذاهای غلیظ تر را بهتر از غذاهای رقیق تر می توانید میل کنید.
• در صورت وجود درد حین خوردن غذا می توانید از پزشک خود در خصوص استفاده از مسکن ها راهنمایی بگیرید.
• از یک بلع درمان کمک بگیرید.

• برای کنترل طعم و بوی بد دهان چه کار می توانم انجام دهم؟
• از قاشق، چنگال و چاقو پلاستیکی و لیوان شیشه ای استفاده کنید.
• از قطره، آدامس یا آبنبات های لیمویی یا نعنایی استفاده کنید.
• از میوه و سبزیجات و به طور کلی محصولات تازه به جای کنسرو شده استفاده کنید.
• میوه های فصل با طعم ترش مانند لیمو، لیموناد، مرکبات، سرکه و ترشی استفاده کنید(البته اگر زخم دهان یا گلو ندارید).
• غذاهای خود را به کمک پیاز، سیر، پودرچیلی، ریحان، ترخون، پونه کوهی، رزماری، سس باربیکیو، خردل، کچاپ، نعنا طعم دار کنید.
• اگر طعم شوری و یا تلخی حس می کنید آن را با اضافه کردن شرینی خنثی کنید، به کمک: آب لیمو
• قبل از خوردن غذا دهانتان را با جوش شیرین ، آب نمک و یا دهان شویه بشویید تا طعم بهتری حس کنید
• رعایت بهداشت دهان و دندان و مسواک زدن بسیار می تواند کمک کننده باشد.
• خوردن غذا های سرد می تواند طعم و بوی بدآن را کم کند و تحمل آن را برای شما بیشتر کند.
• میوه های یخ زده میل کنید.
• سبزیجات تازه را بهتر از سبزیجات یخی یا فریز شده می توانید تحمل کنید.
• اگر گوشت قرمز برای شما بدطعم است از انواع دیگر پروتئین ها به کمک مشاور تغذیه تان استفاده کنید.
• میوه های تازه را داخل شیک ها، بستنی و ماست مخلوط کنید.
• از خوردن غذا در محیط بسته و یا گرم خودداری کنید.